Tekerleğin İcadı ve Önemi
Tekerleğin İcadı ve Önemi
Bütün çağların belki de en önemli mekanik icadı tekerlektir. Makinelerin çoğunda, saatlerde, yel değirmenlerinde ve buhar makinelerinde, ayrıca otomobil ve bisiklet gibi taşıtlarda tekerlekler ve tekerlek ilkesine dayanan çarklar vardır.
Tabiatta hiç bir örneğine rastlanmadığı halde, bize son derece doğal gelen ve modern tekniğin ekseni olacak kadar önemli bir icadı, tekerleği de yaşadığımız coğrafyaya borçluyuz.
Tekerleğin hangi tarihte icat edildiğini gösterecek net bir belge bulunmuyor. Bununla birlikte ilk tekerlek günümüzde Irak’ın kuzey kesimini içine alan Mezopotamya’da, günümüzden yaklaşık 5 000 yıl önce ortaya çıktı. Amerikalı arkeolog Speiser, Gawra’da, M.Ö. 3.000-2.500 yıllarının kalıntılarında tekerleğe rastlanmış; İngiliz meslektaşı Woolley de Ur’da, M.Ö. 2.950 yıllarından kalma mezardan bir tekerlek çıkarmıştı.
Ne gibi bir ihtiyacın tekerleğin icadına yol açtığı kesin olarak bilinmiyor. Çömlekçilerin kil toprağı işlemede yardımcı bir araç olarak kullandıkları tekerleğin aynı dönemde arabalara takılması, ulaşımda köklü bir dönüşümün yolunu açtı ve ağır gereçler ile büyük eşyaların daha kolay taşınmasını sağladı. General Frugier’nin ilginç ve inandırıcı varsayımına göre; Yontma Taş Çağı’ndan başlayarak insan, avladığı hayvanı, kaya parçaları gibi bazı şeyleri taşıma ihtiyacını duymuştur. Bu soruna çare ararken, kesilmiş bir ağacın yuvarlandığını, böylece taşımayı kolaylaştırdığını fark eden insanlar, yüklerini iki ağaç kütüğünün üzerine koymayı akıl ettiler. Bu ilk tekerlekler, tekparçaydılar ve tahta kalaslardan dilim, olarak kesilmiş parçaların birbirine tutturulmasıyla yapılıyorlardı.
İngiliz tarihçisi Maccurdy’ye göre; tekerleğin atası, tomar denilen silindir biçiminde dürülmüş kâğıt ya da deridir. İspitli (parmaklı) tekerleklerse, İ.Ö. 2000 dolaylarında ortaya çıktı ve daha hafif oldukları için, özellikle savaş arabalarında kullanıldı. Tekerleğin daha hızlı dönmesini sağlayan göbek takımlarıysa, İ.Ö. 100 dolaylarında geliştirildi.
Tekerleğin icadını hemen arabanın izlediği kesindir. Bir çift tekerleği dingille birleştirmek ve buna demirsiz bir saban oturtmak işten bile değildir. Gerçekten de, M.Ö. 3.000 yıllarının Sümer kalıntılarında rastlanan arabalar böyledir. Sürücüsü, iki tekerleğin arasına konmuş bir eyere, ata biner gibi otururdu. Bu taslak çabuk gelişerek dört tekerlekli bir araç oldu; fakat henüz ön tekerlekler sabitti.
Fransız arkeologu Georges Contenau’ya göre, bu arabaya ilk koşulan hayvan yaban eşeği oldu. O dönemde, bu bölgede at bilinmiyordu ve henüz sözünü etmediğimiz Türkler atı ehlileştirmişlerdir.
Ortaçağda önemli bir rol oynayacak olan Türkler. Orta Asya, Doğu Sibirya ve Mançurya’da yaşamaktaydı. Henüz Yontma Taş Çağı’nda yaşayan bu halkın hayatı, Babil ve Mısır uygarlığından farklıydı. Asyalı yarı-göçebe halkın hayatı, her çeşit yiyeceğe alışan bu yorulmaz hayvanın, atın sırtında geçiyordu. Onu geme alıştıran Türklerin Güneybatı Asya’ya akınları sonucunda, bu bölge de atı tanıdı; ilk uygarlıklar, insanlığın bu en soylu buluşunu, paha biçilmez armağanını onlardan aldılar.
Koşum kayışlarıyla arabaya bağlanan atla birlikte ilk savaş aracı da doğmuş oldu. Antik dünya, arabayı ve atları bu korkunç görünümüyle ilk defa tanıyordu. Sonra M.Ö. 2.000 yılında Mezopotamya’da görülen araba, giderek Sami ırkından Hiksosların akınıyla Mısır’a girince, Firavun’un ordusunda, 1917’de ilk müttefik tanklarının Alman askerleri üzerinde yarattığı paniğe benzer bir korku yarattı. Mısırlılar hayvan gücü olarak henüz öküz ve eşekten yararlanıyorlardı. Ancak tecrübeden çabuk ders almayı bildiler. İstilâcıları ülkeden atar atmaz bu yeni savaş aracını kullanmaya başladılar. Öyle ki. Mısır tarihinin en parlak dönemi olan Yeni İmparatorluk’tan kalan belgeler, Firavun’u gelecek kuşaklara savaş arabasının üstünde, bir eliyle dizginleri tutar, ötekiyle de düşmanı yere serer biçimde gösterebilmiştir.
Bunu izleyen on yüzyıl boyunca, araba, savaş alanlarında fetih aracı olarak hizmet etti. Asurlular, M.Ö. 1.000 yıllarında bir sürücünün kullandığı, iki savaşçıyı çeken çift at koşulmuş arabaları sayesinde dünyaya egemen oldular. Asur’un ünlü kralları Surgon ve Assurbanipal birçok şehirleri, güçlü savaş makineleri halini alan arabalarıyla kuşattılar. Bu arabaların, tekerlekleri üzerine oturtulmuş ağır koçbaşlarıyla şehir kapılarına saldırdılar.
Anket
Son yorumlar
- Gerçek bilim nedir?
3 yıl 40 hafta önce - Yumurta mı tavuktan, tavuk mu yumurtadan çıktı?
3 yıl 41 hafta önce - Tersinime göre Güneş
3 yıl 43 hafta önce - bu çok güzel olmuş proje
3 yıl 47 hafta önce - SİZE NE
3 yıl 47 hafta önce - yagmurdamlasi
3 yıl 48 hafta önce - yasayan bilim adami
3 yıl 49 hafta önce - edison
3 yıl 49 hafta önce - Orada liseyi 1969'da bitirdi
3 yıl 51 hafta önce - aynen
4 yıl 3 hafta önce
Yorumlar
Yorum
Hangi alanlarda kullanılır hangi makinelerde kullanılır falan bunlarıda yazabilirdiniz.Uzun ama çok da değerli bir bilgi yok bence.
tekereğin insanlık için önemi
çokk güzel
yorum
tamda bu lazımdı saolun :)
Çok uzun ama guzrl ;:) :) :)
Çok uzun ama guzrl ;:) :) :)
çok uzun yhooooooooo maniler
çok uzun yhooooooooo maniler
yorum
hiç beğenmedim
SİZE NE
Lan salak salak konuşmayın adamlar emek vermişler lan susun kapatın çenenizi
bence oldukça uzun güzel ve
bence oldukça uzun güzel ve yararlı bir yazı olmuş. :)
saolun uzundu ama güzeldi
saolun uzundu ama güzeldi
berbat rezil bişe
berbat rezil bişe
ÇOKGÜZEL AMA
ÇOKGÜZEL AMA ÇOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOK UZUN
haklısın
haklısın
tekerleğin icadı
çoooooook tşkrlr saolun .d
Çok güzel
Çok güzel
çooooooookkkkkkkkk güzel
çooooooookkkkkkkkk güzel ama sadece işime yarayanları aldım çünkü çok uzun
ÇOK UZUN!
Bu şey çok uzun yha ):
ÇOK UZUN!
Bu şey çok uzun yha ):
hmm çok uzn yaa bunu
hmm çok uzn yaa bunu okuyana kadar tüm derslerimi bitiririm daha ii ama yinede saoln
çok uzun
çok uzun
tekerlek
saolun çok ama çok işime yaradı
tekerlek
çoooooook işime yaradı saolun
Güzelde yazMası sOrun be
Güzelde yazMası sOrun be !! :D
aynen :D
aynen :D
işime yaraya bilir ...
işime yaraya bilir ...
Google Store Onaylı Hesabı Olan Varmı ACİL Karşılıgı Verilicekti
ben hepsini yazdım........... kamiller siz yazmadınız tabii
:))))
her şey var yha
güzel olduysa hadi sana bir
güzel olduysa hadi sana bir soru
tekerleğin icadı ile hangi alanda gelişme oldu
ulaştırma lojistik ve dış
ulaştırma lojistik ve dış tıcaret alanlarında..
teşekkürler
teşekkürler
tekerlek
çok güzel sizede tavsiye ederim
tekerleğin icadı
işime yaradı saolun
yorum
bana göre bu sayfa çok güzel
Yeni yorum gönder